Lãi Suất Danh Nghĩa: Công Cụ Quan Trọng Trong Quản Lý Kinh Tế Vĩ Mô – Những Tác Động Tiêu Cực Và Tích Cực Của Nó

Lãi suất danh nghĩa là một thuật ngữ được sử dụng trong ngành tài chính. Thuật ngữ này chỉ ra tỉ lệ lãi trên giá trị của khoản vay, khoản đầu tư hay tiết kiệm mà bạn phải chi trả hay được hưởng. Vậy lãi suất danh nghĩa là gì? lãi  danh nghĩa và lãi suất thực có gì khác nhau? Để biết thêm thông tin về loại lãi suất này, Các bạn vui lòng tham khảo bài viết dưới đây của Topviewpoint.

1. Lãi suất danh nghĩa là gì?

Lãi suất danh nghĩa hiểu một cách đơn giản là lãi suất được thể hiện trên giấy tờ, trong hợp đồng hoặc trong sổ tiết kiệm của bạn. Nó cho thấy lãi suất bạn phải trả hoặc được hưởng trên giá trị khoản vay, khoản đầu tư hoặc khoản tiết kiệm của bạn. Ví dụ: Khi bạn vay tiền tại ngân hàng, lãi suất của khoản vay trên hợp đồng là 12%/năm, đây cũng chính là lãi danh nghĩa của khoản vay.

Hoặc khi bạn gửi tiết kiệm vào ngân hàng, lãi suất ghi vào sổ tiết kiệm là 10%/năm, đây cũng là lãi suất danh nghĩa số tiền tiết kiệm của bạn. Những người tham gia giao dịch tài chính thường quan tâm đến lãi suất danh nghĩa, bởi đó là lãi suất được cố định trong các văn bản, hợp đồng giao dịch và là cơ sở pháp lý để thanh toán chi phí, lợi nhuận.

2. Yếu tố tác động đến lãi suất danh nghĩa

Khi đầu tư hay vay vốn sử dụng, các bạn cần phải quan tâm tới những yếu tố có thể tác động tới lãi suất danh nghĩa cụ thể như sau:

Yếu tố cung cầu về tiền: Sự cân bằng của cung cầu về làm cơ sở chính để xác định lãi suất. Vì vậy, khi cầu lớn hơn cung, nhiều người muốn vay hơn, dẫn đến lãi suất danh nghĩa tăng. Ngược lại, khi nguồn cung giảm thì lãi suất cũng giảm.

Lạm phát: Khi lạm phát kinh tế cao, ngân hàng trung ương tăng lãi suất để giảm nhu cầu vay vốn và đầu tư. Điều này giúp hạn chế sự tăng giá và do đó làm chậm lạm phát.

Suy thoái: Hiện nay, hoạt động sản xuất và tiêu dùng đang suy giảm. Vào thời điểm này, ngân hàng trung ương thường hạ lãi danh nghĩa để khuyến khích đầu tư và tăng chi tiêu.

Mức độ rủi ro cho vay, đầu tư càng cao thì lãi vay càng cao và ngược lại.

3. Các trường hợp ứng dụng lãi suất danh nghĩa

Lãi suất danh nghĩa thường được ghi rõ trong các văn bản vay hoặc thỏa thuận đầu tư. Sau đây là những trường hợp phổ biến nhất sử dụng lãi danh nghĩa:

Hợp đồng đầu tư hoặc tiết kiệm: Lãi suất này được sử dụng để tính lãi thu được hoặc nhận được từ việc đầu tư hoặc tiết kiệm.

Hợp đồng cho vay: Nếu khách hàng vay tiền ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng thì lãi suất danh nghĩa được ghi trong hợp đồng. Đây là mức lãi suất cố định trong suốt thời gian vay và không bị ảnh hưởng bởi lạm phát.

Lãi suất cho vay cố định: Đối với nhiều khoản vay do ngân hàng quy định, lãi suất này không thay đổi và là lãi suất danh nghĩa.

4. Cách tính lãi suất danh nghĩa

4.1 Dựa trên lãi suất của ngân hàng 

Dựa trên lãi suất giấy tờ ngân hàng hoặc tổ chức tài chính trong một thời gian nhất định, chúng ta có công thức tính lãi danh nghĩa sau:

Lãi suất danh nghĩa = Lãi suất trên giấy tờ trong ngân hàng hoặc tổ chức tài chính

Ví dụ: Nếu bạn gửi 50 triệu đồng vào ngân hàng trong 5 tháng với lãi suất 8,3%/năm. Hiện nay, lãi suất danh nghĩa là 8,3%/năm.

4.2 Dựa trên lãi suất thực tế và lạm phát

Lãi suất thực tế là lãi suất thực tế thu được từ các khoản đầu tư, tiết kiệm hoặc thanh toán khoản vay, có tính đến ảnh hưởng của lạm phát. Từ giờ trở đi, chúng ta có công thức tính lãi suất danh nghĩa dựa trên lãi suất thực và tỷ lệ lạm phát như sau:

Công thức 1:

(1 + r)(1 + i) = (1 + R)

Trong đó:

R là lãi suất danh nghĩa, r là lãi suất thực, i là tỷ lệ lạm phát.

Công thức 2:

Lãi suất thực = Lãi suất danh nghĩa (LSDN) – Lạm phát dự kiến (LPDK)

Giả sử, nếu như một ngân hàng có mức lãi danh nghĩa đã được quy định sẵn cho các cho khoản vay là 7.1%/năm. Tỷ lệ lạm phát dự kiến trong tương lai là 3.5%. Cách tính lãi suất thực của khoản vay sẽ như sau:

Lãi suất thực = 7.1% – 3.5%= 3.6%.

>>> Dư nợ thẻ tín dụng – “Cái gai” trong ví bạn? Hướng dẫn kiểm tra và giải quyết

5. Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực có mối quan hệ gì?

Từ công thức tính ở trên có thể thấy, lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa luôn có phần tương phản nhau khi liên quan đến lạm phát. Lãi suất thực tỷ lệ nghịch với lạm phát. Tuy nhiên, nếu nhìn vào thực tế, tỷ lệ lạm phát có thể khác với lạm phát dự kiến. Vì vậy, người đọc không thể biết chính xác lãi suất thực tế là bao nhiêu.

Ngược lại, đối với thông tin của người vay và nhà đầu tư, lãi suất danh nghĩa được công bố ngay lập tức.

6. So sánh lãi suất thực và danh nghĩa

6.1 Về bản chất

Lãi suất thực là tiền lãi thực tế bạn kiếm được từ tiền gửi tiết kiệm, đầu tư hoặc thanh toán khoản vay sau khi tính đến lạm phát. Ngược lại, lãi suất danh nghĩa không tính đến lạm phát.

6.2 Về đặc điểm

Lãi suất danh nghĩa cung cấp nhiều tính toán mang tính lý thuyết và tham khảo hơn. Tuy nhiên, lãi suất thực phản ánh giá trị của khoản đầu tư trong đời thực, có tính đến lạm phát. Vì vậy, các nhà đầu tư thường sẽ chú ý đến lãi suất thực tế hơn là lãi danh nghĩa khi tính toán hiệu quả đầu tư.

Lãi danh nghĩa được nêu riêng biệt, chính xác và nhất quán trong các giao dịch tài chính như cho vay, tiết kiệm, đầu tư… Đồng thời, lãi suất thực tế được xác định khác nhau do kỳ vọng nên mức độ lạm phát giữa các nhà đầu tư cũng khác nhau.

Lãi suất danh nghĩa là một số luôn có giá trị dương, nhưng lãi suất thực thì lại có thể là số dương hoặc âm. Lãi suất thực âm xảy ra khi lạm phát cao hơn lãi suất danh nghĩa, điều đó có nghĩa là khoản đầu tư của bạn đã mất giá trị.

7. Kết luận về lãi suất danh nghĩa

Lãi suất danh nghĩa là tỷ lệ lãi được ghi trên hợp đồng vay, tiết kiệm hay đầu tư, chưa tính đến ảnh hưởng của lạm phát. Nó được sử dụng để tính toán lãi thu được hoặc phải trả, và là cơ sở pháp lý cho các giao dịch tài chính.

Lãi suất danh nghĩa chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như cung cầu tiền tệ, lạm phát, suy thoái kinh tế, và mức độ rủi ro cho vay.

Lãi suất danh nghĩa khác với lãi suất thực tế, là lãi suất sau khi đã trừ đi ảnh hưởng của lạm phát. Lãi suất thực tế phản ánh giá trị thực của khoản đầu tư, và thường được nhà đầu tư quan tâm hơn.

Hiểu rõ về lãi suất danh nghĩa giúp người tham gia giao dịch tài chính đưa ra quyết định sáng suốt, lựa chọn khoản vay, tiết kiệm hay đầu tư phù hợp.

Hơn nữa, Bạn có thể tha khảo Bài viết hướng dẫn bạn cách tính toán lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực dựa trên các công thức và ví dụ cụ thể: Cách tính lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực này.

Hy vọng bài viết trên của Topviewpoint đã có thể giúp các bạn hiểu rõ hơn về lãi suất danh nghĩa.

Thông tin liên hệ:
Địa chỉ: Số 132A, Quốc lộ 22, Ấp Chợ, Tân Phú Trung, Củ Chi, TP.HCM, Việt Nam
Website: topviewpoint.com
Gmail: topviewpoint.contact@gmail.com

>>> Xem thêm:

Nợ Xấu Cản Trở Việc Mở Thẻ Tín Dụng? Đừng Lo! Giải Pháp “Vàng” Đã Xuất Hiện

Giải Mã Chiến Lược Tiết Kiệm & Vay Vốn Hiệu Quả Cùng Vietcombank: Tối Ưu Hóa Lợi Nhuận

Dư Nợ Cho Vay: “Kẻ thù” hay “Đồng minh” cho Nền Kinh Tế, Tổ Chức Tín Dụng và Cá Nhân?